Wet over schadeloosstelling van slachtoffers van terrorisme in werking getreden

De nieuwe wetgeving betreffende de schadeloosstelling van slachtoffers van een daad van terrorisme trad in werking op 15 juni.  Het doel van deze tekst is elk slachtoffer van een dergelijke daad op grond van het gemeen recht een volledige schadeloosstelling van zijn lichamelijke schade (inclusief morele schade) te garanderen, zelfs wanneer dit slachtoffer zich niet op een verzekeringsdekking kan beroepen (bijvoorbeeld omdat de aanslag met een wapen op een openbare plaats werd gepleegd).

De voornaamste krachtlijnen van de nieuwe regeling worden hieronder toegelicht.  

• Daad van terrorisme: begrip 

Een daad van terrorisme is een daad die als dusdanig is erkend bij koninklijk besluit, genomen na overleg in de Ministerraad na voorafgaand advies van het OCAD en het federaal parket (waarbij rekening wordt gehouden met de omvang en de ernst van de schade …).

De vergoedingsregeling zal zowel gelden voor slachtoffers die Belgische ingezetenen zijn als voor slachtoffers die niet-ingezetenen zijn. Om de toepassingsmodaliteiten van de regeling voor niet-ingezetenen te bepalen zal een koninklijk besluit moeten worden genomen om dubbele schadevergoedingen – één via het Belgische systeem en één via een buitenlands systeem – te voorkomen. De wet verduidelijkt evenwel dat zij bij gebreke van dat koninklijk besluit twee jaar na haar inwerkingtreding van toepassing zal zijn voor niet-ingezetenen.

Een daad van terrorisme kan in België of in het buitenland zijn gepleegd. In dat laatste geval zijn de enige slachtoffers die worden vergoed ingezetenen van België, naast niet-ingezetenen die de Belgische nationaliteit hebben.  

• Vergoedingsprocedure

De slachtoffers krijgen hun volledige lichamelijke schade vergoed door een verzekeraar die wordt aangesteld volgens een cascadesysteem. Wanneer het slachtoffer zich kan beroepen op een dekking ‘arbeidsongeval’ of ‘ongeval op de weg naar en van het werk’ is de aangestelde verzekeraar de AO-verzekeraar (private of publieke sector, naargelang het geval).

Wanneer het slachtoffer zich niet kan beroepen op een dekking zoals hierboven wordt bedoeld, maar een verzekerde is van een verzekeringsovereenkomst BA Privéleven, is de aangestelde verzekeraar de verzekeraar waarbij die overeenkomst werd gesloten. Wanneer het slachtoffer zich niet op een dergelijke dekking kan beroepen, stelt het Belgisch Gemeenschappelijk Waarborgfonds (BGWF) een verzekeraar BA Privéleven aan.

De aangestelde verzekeraar stelt zo nodig een expert aan, met dien verstande dat het slachtoffer, als het dit wenst, een tegenexpert kan aanstellen. In geval van betwisting kan een expert-arbiter tussenbeide komen. De verzekeraar neemt redelijke kosten ten laste. 

• Verjaring – Posttraumatische stress-stoornis - Slachtoffers uit het verleden

De verjaringstermijn voor de indiening van elke vraag voor schadeloosstelling bedraagt tien jaar na de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad van het koninklijk besluit dat de daad van terrorisme als dusdanig erkent.

De verjaring tegen minderjarigen en andere zogenoemde onbekwamen loopt niet tot de dag van de meerderjarigheid of van de opheffing van de onbekwaamheid. De verjaring loopt bovendien niet tegen het slachtoffer dat zich door overmacht in de onmogelijkheid bevindt om binnen de voorgeschreven termijn op te treden.

Als een slachtoffer het bewijs levert dat het getroffen was door een posttraumatische stress-stoornis, zal op onweerlegbare wijze worden vermoed dat het zich in de onmogelijkheid bevond om op te treden.

• Uniek contactpunt

Er wordt een uniek contactpunt terrorisme opgericht dat personen met een belang bijstand verleent bij elke vraag over alle mechanismen tot schadeloosstelling, tussenkomst of uitkering waarvoor die persoon in aanmerking zou kunnen komen, en, in voorkomend geval, over de formaliteiten met het oog daarop. In voorkomend geval verwijst het een slachtoffer naar de bevoegde instanties door.

Een koninklijk besluit zal de nadere regels en modaliteiten voor de oprichting van dit Uniek contactpunt bepalen, en kan er ook bijkomende opdrachten aan toevertrouwen.

Verder maakt het federaal parket in het geval van een daad van terrorisme een lijst op van de slachtoffers met lichamelijke letsels, van hun rechthebbenden en advocaten, en werkt het die lijst bij. Deze lijst wordt bezorgd aan het Uniek contactpunt, dat proactief contact zal opnemen met de slachtoffers. 

• Dekkingsplafonds

Er is inzake de volledige schadeloosstelling voorzien in grensbedragen om de financiële stabiliteit van de (her)verzekeringssector niet in het gedrang te brengen. Er wordt een samenwerking opgezet tussen deze sector en de Belgische Staat om de totale dekking (1,7 miljard euro per kalenderjaar, jaarlijks geïndexeerd) te maximaliseren. Er is voorzien in sub-plafonds voor als er tijdens eenzelfde jaar meerdere aanslagen zouden zijn. In voorkomend geval kunnen de schadevergoedingen slechts voor een bepaald percentage worden uitgekeerd. 

• Verzekeringsovereenkomsten

De tekst regelt bovendien de dekking die verzekeringsovereenkomsten bieden bij schade veroorzaakt door terrorisme. Zo blijft de dekking bij terrorisme in de volgende verzekeringstakken verplicht:

• Arbeidsongevallen; 
• BA Motorrijtuigen; 
• Objectieve burgerlijke aansprakelijkheid brand en ontploffing … (wet van 30 juli 1979);
• Brand eenvoudige risico’s;
• Ongevallen;
• Gezondheid;
• Leven. 
   
• Mutualisering van de schadevergoedingen

Het huidige mechanisme dat berust op de onderlinge verdeling en de compensatie van de aan terreurslachtoffers betaalde schadevergoedingen door de verzekeraars die lid zijn van de vzw TRIP blijft behouden.