Tendensen bij de verzekeringen niet-leven 2024

Nieuwe regelgevingen en initiatieven voor een snel evoluerende sector 

Wat de verzekeringen niet-leven betreft, moeten nieuwe regelgevingen en initiatieven meer transparantie, billijkheid en duurzaamheid op het gebied van schadebeheer brengen. Of we nu kijken naar de autoverzekeringen, de brandverzekeringen, de bijstandsverzekeringen of de verzekeringen die lichamelijke schade dekken: de sector past zich aan de technologische, klimaatgerelateerde en wetgevende uitdagingen aan. 

De autoverzekering: naar een uniform Europees model met het ‘Claims History Statement’ (CHS)

Vanaf juli 2025 moet België zich aanpassen aan de inwerkingtreding van het Claims History Statement (CHS), een op Europees niveau gestandaardiseerd schadeattest. Met dit model, dat door de Europese Unie werd aangenomen in juli 2024, beoogt men een harmonisering van de manier waarop informatie over het schadeverleden in Europa wordt verstrekt. Het doel van dit initiatief is de mobiliteit van burgers bevorderen en daarbij het risico beperken op discriminatie door nationale verschillen bij de informatieverwerking.

Deze nieuwigheid noopt de verzekeraars tot een aanzienlijke technische update, met name van hun informaticasystemen, om dit gemeenschappelijke standaarddocument op doeltreffende wijze te kunnen aanpassen en integreren.
De invoering ervan in België zal gepaard gaan met de aanneming van wetgeving waarin enkele specifieke extra gegevens zijn opgenomen die aan het Europese model zullen worden toegevoegd. 

Een nieuw wetgevend kader voor de dekking van schade door terrorisme 

Sinds 15 juni 2024 regelt een nieuwe wet de schadeloosstelling van slachtoffers van een daad van terrorisme in België. Met deze hervorming werd de wet van 1 april 2007 vervangen en is er een reeks nieuwigheden ingevoerd om deze slachtoffers beter te beschermen, zonder daarbij de financiële stabiliteit van de verzekeringssector in het gedrang te brengen.

Een van de voornaamste doelstellingen van deze tekst is de volledige schadeloosstelling waarborgen van lichamelijke schade, inclusief morele schade, van alle slachtoffers van aan België gerelateerde daden van terrorisme, zelfs als er geen verzekeringsdekking is. De regeling berust op een samenwerking tussen de verzekeringssector en de Belgische Staat en hanteert een jaarlijks maximumbedrag van 1,7 miljard euro, dat elk jaar wordt geïndexeerd.

Om de bijstand aan slachtoffers te centraliseren zal er bovendien een centraal contactpunt worden opgezet dat begeleiding biedt bij de te verrichten formaliteiten en dat proactief communiceert na een aanslag die als terroristische daad wordt erkend.

Wat het schadeloosstellen van de slachtoffers betreft, behouden de verzekeraars hun hoofdrol, met een mechanisme waarbij de risico’s worden gemutualiseerd en de schadevergoedingen onderling verdeeld. 

Brand: de omkadering van experten en een publiek-privaat partnerschap om schade door natuurrampen te vergoeden

De tak brand staat meer dan ooit in de aandacht. 
Om te beginnen treedt op 1 juli 2025 een nieuwe regelgeving inzake brandexpertises in werking die de werkzaamheden van de brandexperten beter moet omkaderen. Die legt onder meer op om bepaalde informatie aan de verzekerden te verstrekken. Parallel hieraan werd –  aangezien er geen wettelijke erkenning van het beroep van brandexpert kan worden ingevoerd – op initiatief van Assuralia een gedragscode voor schade-experten opgesteld in samenwerking met de vzw GEBCAI (de Belgische vereniging van experten schaderegelaars brand). 
Deze gedragscode, die tegelijkertijd met de nieuwe regelgeving in werking treedt, zal beschikbaar zijn op de website van Assuralia. Hij zal gelden voor de leden-verzekeringsondernemingen van Assuralia en bijgevolg ook voor de experten of expertisebureaus waarmee zij samenwerken. 

Daarnaast moet zeker de noodzaak worden benadrukt van een publiek-privaat partnerschap om een billijke schadeloosstelling van de verzekerden te waarborgen bij schade door grootschalige klimaatgebeurtenissen. Hoewel de interventielimiet van de brandverzekeraars voor de schadeloosstelling bij natuurrampen sinds januari 2024 is verviervoudigd, blijft het onzeker of verzekerden bij grootschalige klimaatgebeurtenissen op een volledige schadeloosstelling kunnen rekenen. De sector dringt aan op een partnerschap met de overheid dat die schadeloosstelling zou garanderen terwijl de verzekeringspremies toch betaalbaar blijven. 

Naar een beter schadebeheer bij klimaatgebeurtenissen met de klimaatschademonitor 

Er werd een klimaatschademonitor naar Nederlands model opgezet (+ link) om de schadegevallen en de aangerichte schade door klimaatgebeurtenissen inzichtelijker te maken. Deze tool brengt in kaart welke regio’s door natuurrampen worden getroffen en verduidelijkt de impact op lokaal niveau. Deze transparantie moet overheden, verzekeraars en verzekerden beter wapenen bij het beheer van natuurrisico’s.

Hulpverlening: een meer doorgedreven communicatie in de zomer én de winter

Al sinds bijna twee jaar geleden wordt er vóór de zomerperiode volop campagne gevoerd om te sensibiliseren over het nut van verzekeringen die technische en medische bijstand bieden. In nauwe samenwerking met de Afdelingsvergadering Hulpverlening sensibiliseert en informeert Assuralia de verzekerden met verschillende communicatie-acties. Vorig jaar volgde na de zomercampagne voor de eerste keer ook een campagnegolf in het winterseizoen die de zichtbaarheid van de sector verhoogde in de aanloop van de wintervakantieperiodes. De enquête bij de bijstandsverleners en de daarop volgende perscampagne worden een terugkerende afspraak om het grote publiek op een meer doorgedreven wijze te informeren. 

Lichamelijke schade: een nieuwe indicatieve tabel ten gunste van de slachtoffers

Eind 2024 werd een nieuwe indicatieve tabel voor de vergoeding van lichamelijke schade gepubliceerd. 
Deze tabel wordt om de vier jaar herzien en aangepast naargelang de rechtspraak en de socio-economische ontwikkelingen in het land. Deze bijwerking wordt doorgevoerd door een werkgroep die uitsluitend uit magistraten van de politierechtbanken bestaat.

Engagement voor duurzaam schadeherstel: verzekeraars steunen richtsnoeren

De verzekeraars verbinden zich ertoe om bij het herstellen van schade voor meer duurzaamheid te opteren. Er werden richtsnoeren ter bevordering van duurzaamheid in de processen voor schadeherstel opgesteld die kunnen rekenen op de steun van de verzekeringsondernemingen. Het doel is om, vanuit een optiek van duurzaamheid en de transitie naar een circulaire economie, naast vervangingen ook herstellingen in aanmerking te nemen. 
De richtsnoeren stoelen op vier beginselen waar de verzekeraars zich achter scharen om zich zo sterker te engageren voor een verantwoord schadebeheer: 

• zowel bij herstellingen als bij vervangingen wordt met duurzaamheid rekening gehouden; 
• de verzekeraars moedigen partnerschappen aan in de hele keten van duurzaam schadebeheer; 
• de verzekeraars ijveren voor een draagvlak voor duurzaamheid; 
• de verzekeraars verbinden zich ertoe zich voor te bereiden op een circulaire toekomst. 

Deze richtsnoeren staan op de website van Assuralia en zijn van toepassing voor alle verzekeringen niet-leven, in het bijzonder de auto- en brandverzekeringen.

Hervorming van de buitencontractuele aansprakelijkheid: een belangrijk wetgevend keerpunt

Sinds 1 januari 2025 is het Belgisch Burgerlijk Wetboek vernieuwd wat de buitencontractuele aansprakelijkheid betreft. Het nieuwe Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek, dat in de plaats komt van de zes artikelen met een zestigtal bepalingen die sinds 1804 het buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht regelden, herdefinieert de grondslagen van de aansprakelijkheid, met name inzake de feiten die tot aansprakelijkheid leiden, het begrip schade en de bepaling van de schadevergoedingen.

Voor de verzekeraars betekent deze hervorming een grondige herziening van de algemene voorwaarden voor een reeks producten (in het bijzonder BA-verzekeringen en rechtsbijstandsverzekeringen). De begrippen contractuele en buitencontractuele schade moeten worden verduidelijkt, evenals de aansprakelijkheden van hulppersonen, de preventieve maatregelen, de definitie van een fout, ... 

De verzekeraars zijn al maanden druk in de weer met de concrete gevolgen van deze wetsbepalingen en de vraag hoe zij hun producten aan deze nieuwe regels kunnen aanpassen, al zal het antwoord op tal van vragen pas duidelijk worden naargelang de ontwikkelingen in de rechtspraak. 

Arbeidsongevallenpreventie: een wettelijke verplichting om de principes voor de premiebepaling mee te delen 

Fedris stelde in 2023 een algemeen actieplan op voor een betere preventie van arbeidsongevallen. Onder de voorgestelde maatregelen: een wettelijke transparantie- en mededelingsplicht met betrekking tot de segmentatiecriteria en de principes die worden gehanteerd bij het bepalen van de premie van de arbeidsongevallenverzekering. Deze verplichting is geïnspireerd op een praktijk die de meeste verzekeraars vandaag al toepassen om de werkgevers inzicht te bieden in de factoren die de verzekeringspremie beïnvloeden. 

Met deze maatregel wil men de huidige praktijken van de verzekeraars verankeren in de Arbeidsongevallenwet alsook de werkgevers bewustmaken van het feit dat ook hun preventie-inspanningen – naast andere factoren – in aanmerking worden genomen bij de premieberekening. Dit zou de werkgevers een nieuwe impuls moeten geven om hun preventiebeleid aan te scherpen. 

Een wetsvoorstel hiervoor zou de volgende legislatuur het levenslicht kunnen zien. 

Meer duidelijkheid vereist over de arbeidsongevallenverzekering voor zelfstandige platformwerkers 

Vanaf 1 januari 2026 is het verplicht om voor medewerkers van digitale platformen die als zelfstandige werken een verzekering af te sluiten die hen dekt in geval van een arbeids(weg)ongeval. 

Daarbij blijven er evenwel nog tal van grote uitdagingen: zo is de definitie van een arbeidsongeval ontoereikend voor zelfstandigen zonder vast uurrooster en blijft het toepassingsgebied van de wetgeving onzeker. De platforms waarop de verzekeringsverplichting betrekking heeft, zijn namelijk niet duidelijk omschreven. Ook is er niet voorzien in de handhaving van de maatregel, zodat er een reëel risico op niet-verzekering bestaat. Het aanbod van een verzekering volgens de minimumvoorwaarden lijkt dus niet gegarandeerd te zijn. Er zou ook een Vergoedingsfonds worden opgezet, maar over de oprichting en financiering daarvan heerst nog onzekerheid; voorlopig is nog geen enkele duidelijke oplossing concreet. De verzekeraars blijven ondertussen vragende partij van een aanpassing van het huidige stelsel, in samenspraak met de andere betrokken sectoren, om een passende bescherming van zelfstandige platformwerkers te waarborgen.