Tendensen in de tak levensverzekeringen 2024

Het wettelijke pensioen komt meer en meer onder druk te staan: tegen 2050 zouden de kosten hiervan nog met 13 miljard euro toenemen. De aanvullende pensioenen worden alsmaar belangrijker, en dat besef groeit zowel op Belgisch als op Europees niveau. Ondertussen tonen de verzekeraars zich ook een belangrijke partner bij het helpen dragen van de stijgende gezondheidskosten.

De tweede pijler uitbouwen en investeren in transparantie

Wat de tweede pensioenpijler betreft – het opbouwen van een aanvullend beroepspensioen via de werkgever of als zelfstandige – blijven de verzekeraars inzetten op en pleiten voor verbreding (meer aangesloten personen) en verdieping (hogere bijdragen).

Uit een debat dat Assuralia en PensioPlus in mei 2024 bij Kanaal Z organiseerden met kopstukken van alle politieke partijen, bleek dat de besluitvormers zich steeds meer realiseren hoe belangrijk de aanvullende pensioenen zijn. Ook op Europees vlak groeit dat besef, zoals te lezen is in de rapporten die Mario Draghi en Enrico Letta in opdracht van de Europese Commissie schreven over de toekomst van respectievelijk het Europese concurrentievermogen en de Europese interne markt, en waarin zij onder meer oproepen de tweede pijler te versterken.

De verdere uitbouw van een solide tweede pijler vraagt niet alleen een stabiel fiscaal en wetgevend kader, maar moet voor de werkgevers ook financieel haalbaar zijn. Een gefaseerde aanpak geniet daarbij de voorkeur. Er kan onder meer gedacht worden aan pistes als een shift van maatschappelijk minder relevante extralegale voordelen naar pensioenbijdragen, de aanwending van een deel van de loonmarge voor aanvullende pensioenbijdragen, of bijdragen bovenop de loonnorm mogelijk maken.

De verzekeraars leveren ondertussen grote inspanningen om de transparantie inzake aanvullende pensioenen te verbeteren. Zij voeren aanpassingen door om de pensioengegevens vlotter beschikbaar te maken op MyPension, alsook om te voldoen aan de ‘Transparantiewet tweede pijler’ en aan nieuwe regelgeving inzake kostentransparantie. Dit alles vergt heel wat tijd en kosten van de verzekeraars om alles tijdig geïmplementeerd te krijgen.

Om het hoofdstukje “tweede pijler” af te ronden, vermelden we nog dat de werkgevers, als gevolg van de gestegen langetermijnrente, vanaf 1 januari 2025 een rendement van ten minste 2,5 procent moeten nakomen op de stortingen in de aanvullende pensioenplannen (in plaats van 1,75 procent voordien).

De derde pijler aantrekkelijk maken en houden 

Ook de derde pensioenpijler blijft belangrijk als aanvulling op het wettelijk pensioen. De consument kan hierbij, naargelang zijn persoonlijke situatie en objectieven, opteren voor individueel pensioensparen of langetermijnsparen. Dit is des te belangrijker voor de Belgen die vandaag nog geen of slechts een beperkt tweedepijlerpensioen opbouwen. 

Met respectievelijk 3 miljoen en 800.000 Belgen die vandaag aan pensioen- of langetermijnsparen doen, zijn deze spaarformules laagdrempelig en populair. Het is dan ook belangrijk ze te blijven aanmoedigen en erover te waken dat ze fiscaal aantrekkelijk blijven. Voor de overheid speelt hier een belangrijk hefboomeffect: elke euro die ze via fiscale ondersteuning investeert in de derde pijler, genereert een veelvoud van euro’s extra pensioen voor de spaarder.  

Een breed gamma in de vierde pijler aanbieden 

De spaar- en beleggingsverzekeringen zonder fiscaal voordeel bieden ook heel wat mogelijkheden om een extra appeltje voor de dorst op te bouwen. 

Zo konden de tak 21-verzekeringen in 2024 door de hogere gewaarborgde rentevoeten op hernieuwde interesse rekenen. In 2025 stijgt de maximale intrestvoet die de verzekeraars wettelijk mogen waarborgen voor tak 21-spaarverzekeringen overigens van 2 naar 2,5 procent. Ook de eventuele winstdeelnames en de begunstigingsmogelijkheden maken deze verzekeringen aantrekkelijk, en de sector kon ze dan ook als interessante optie voorstellen toen de staatsbongelden in september 2024 vrijkwamen. Dit aanbod werd ook voor een jonger publiek belicht via “Club Beleg”: een door Assuralia mee ondersteunde informatiecampagne van bankenfederatie Febelfin over beleggen, die in 2024 een update kreeg.

Overlijdensverzekeringen blijven een belangrijke rol spelen om de financiële gevolgen van een overlijden te temperen. 

Voor de schuldsaldoverzekeringen komt er een verdere regulering. Bepaalde termijnen in het kader van het ‘recht om vergeten te worden’ – dat de schuldsaldoverzekering voor de eigen woning sneller toegankelijk maakt na kanker – worden aangepast. Zo wordt in 2025 de algemene termijn voor wie van kanker genezen is verklaard, verlaagd naar vijf jaar na het einde van de behandeling (in plaats van acht jaar voordien). Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg heeft daarnaast voorstellen geformuleerd om ook voor diabetespatiënten een ‘recht om vergeten te worden’ in te voeren. Nieuw is ook dat kandidaat-verzekeringnemers vanaf 2026 hun kankergeschiedenis niet meer moeten meedelen wanneer ze voldoen aan de voorwaarden voor het recht om vergeten te worden. Verzekeraars moeten een gestandaardiseerd informatiedocument opstellen dat de kandidaat-verzekerde hierover informeert. Verder vallen reisannulatieverzekeringen vanaf dan eveneens onder het toepassingsgebied van deze wetgeving. Bij een reisannulatie kan een aandoening die tijdens de maand voorafgaand aan de reisreservatie stabiel was niet meer door de verzekeraar worden ingeroepen als reden om zijn tussenkomst te weigeren.

De verzekeringssector is uiteraard voorstander van een toegankelijke schuldsaldoverzekering, maar benadrukt dat correcte medische selectie noodzakelijk blijft en een eventuele uitbreiding van het ‘recht om vergeten te worden’ steeds op een wetenschappelijke basis gefundeerd moet zijn. 

 [a1]Cette info n’est pas encore sûr et on ne saura probablement pas avant mi-janvier. 

Antwoorden bieden op de stijgende gezondheidskosten  

Berichten over de stijgende kosten van de gezondheidszorg zijn in de media schering en inslag. Gezondheidszorg zal ook de komende jaren een belangrijk (politiek) thema blijven, met hete hangijzers als de hervorming van de ziekenhuisfinanciering, de herziening van de nomenclatuur, het grote aantal langdurig zieken ... 

In die context is er zeker een rol weggelegd voor de aanvullende ziektekostenverzekeringen. Belgen betalen nog steeds een aanzienlijk aandeel van hun medische kosten (ongeveer een vijfde, voornamelijk ambulante kosten) uit eigen zak. Dat is een stuk hoger dan in de buurlanden. Verzekeringen die ambulante zorg dekken, kunnen hier soelaas bieden. Ze zijn dan ook erg geliefd (of gewenst) als extralegaal voordeel aangeboden door de werkgever, zoals bleek uit een IPSOS-enquête op vraag van Assuralia. Om het aanbod van deze verzekeringen uit te breiden en de financiering ervan door werkgevers te vergemakkelijken, kan ook hier – net als voor de pensioenplannen van de tweede pijler – een verschuiving worden overwogen waarbij collectieve verzekeringen voor ambulante zorg prioriteit krijgen op andere, maatschappelijk minder relevante extralegale voordelen. 

Ziekteverzekeraars zien hun maatschappelijke rol trouwens ruimer dan enkel medische kosten terugbetalen. Zij kunnen en willen hun klanten ook op andere manieren ondersteunen. Denk hierbij onder meer aan begeleiding bij ziekte of hospitalisatie, preventie-initiatieven om een gezondere levensstijl te bevorderen, een snelle(re) eerste toegang tot psychische hulp en teleconsultaties. Een toegankelijke verzekering voor ambulante zorg helpt bovendien voorkomen dat mensen zorg om financiële redenen uitstellen.

Een andere maatschappelijke bekommernis is het stijgende aantal langdurig zieken. Er zijn vandaag meer dan 500.000 langdurig zieken, wat een verdubbeling is tegenover 15 jaar geleden. Dit vormt een uitdaging voor zowel de overheid als de verzekeraars die verzekeringen gewaarborgd inkomen aanbieden. De betrokken verzekeraars willen mee oplossingen aanreiken. Ze voorzien in hun contracten in dienstenplatforms voor werkgevers en in re-integratietrajecten, die een hoge succesratio kennen. Dergelijke initiatieven sluiten naadloos aan op het beleid dat de overheid nastreeft. Om de re-integratietrajecten nog verder te kunnen verbeteren, consulteerde Assuralia informeel diverse experten op het terrein (lees ook het interview met Lode Godderis link?).

Om dit overzicht van de tendensen bij de verzekeringsactiviteiten in de takken Leven en Gezondheid met een succesverhaal af te ronden, halen we graag de twee campagnes aan die Assuralia financieel steunt om het mentaal welzijn bij leerlingen in het lager onderwijs te bevorderen. Dat gebeurt via twee partnerschappen: één met het Vlaams Instituut Gezond Leven in Vlaanderen en één met de vzw CréSaM in Wallonië. Nederlandstalige scholen kunnen dankzij de financiële steun van Assuralia gratis deelnemen aan de campagne “Expeditie Geluk”. Meer dan 60.000 kinderen, verspreid over 3.000 scholen uit Vlaanderen en Brussel, ontdekken zo een onlinespelwereld met leuke opdrachten die hun mentaal welbevinden positief beïnvloeden. Langs Waalse kant worden met de financiële steun van Assuralia vormingen aangeboden die leerkrachten in het Gewest gerichte expertise aanreiken om signalen in de klas snel op te pikken en kinderen en ouders geschikte hulp aan te bieden.